Aşure…
Dersim’de 12 İmam orucu bittikten sonra 13.gün lokma olarak dağıtılan Aşure mizde 12 çeşit konulmasına özen gösterilir. Bunlar; su, tuz, şeker, dövme, ceviz, badem, fındık, fıstık, kuru üzüm, kuru incir,hurma, kuru kayısı. İçeriği ola malzemeye göre değişiklik gösterir.
Aşureyi böyle bilirken bir de besin içeriğini, içindekilerin faydalarını ve kimler yiyebilir kimler yiyemez yönüyle ele alalım.
-Sıcak veya soğuk olarak tüketilebilen aşure her ne kadar tatlı olarak anılsa da içerdiği enerji ve besin öğelerinin zenginliği ile öğün yerine bile geçebilir.
–Aşure; içeriğindeki kuru baklagiller, kuru meyveler, tahıllar, kuru yemişler ile oldukça besleyici ve bol posalıdır. Bu yüzden tokluk hissi verir ve sindirim sistemini düzenler.
-İçeriğindeki ceviz, badem, fındık, fıstık, kuru üzüm, kuru incir,hurma, kuru kayısı aşureyi yüksek enerjili bir besin haline getirerek özellikle büyüme gelişme çağındaki çocuklar için ve ağır işte çalışan enerji ihtiyacı yüksek işçileri için çok uygundur. Demir, çinko, kalsiyum, fosfor, magnezyum gibi minerallerle A,B ve C vitaminleri yönünden de zengindir.
-Tamamen bitkisel besinlerden yapıldığı için doymuş yağ içermemesi, aksine uygun miktarlarda kullanılan fındık-fıstık-ceviz- badem gibi yağlı tohumlarla kalp-damar sağlığı için yararlı olan bir besin haline getirmektedir.
-Yüksek bitkisel protein içeriğinden dolayı özellikle vejetaryen olanlar için iyi biri protein kaynağıdır.
Kimler Yemeli?
-Şeker yerine pekmez ile veya daha fazla kuru incir, kayısı, üzüm ile tatlandırıldığında kansızlık(anemi) şikayeti olanlar.
-Sütlerinin miktarını ve kalitesini artırmak isteyen emziren anneler
-Okul başarısını artırmak isteyen ve iyi büyüme gelişmenin sağlanması açısından çocuk ve gençler
Kimler Yememeli?
– Şeker içeriğini yoğun olmasından dolayı şeker (diyabet) hastaları
“Kimler yemeli, kimler yememeli derken kastetmek istenilen; yemeli kategorisindekiler için artı yarar sağlarken yememeli kategorisindekiler tüketirken daha dikkat etmeli. Her besinde olduğu gibi aşurede de porsiyon kontrolü anlayışı ile tüketilmelidir.”
-Aşure tüketiminde eğer zayıflama diyetinde iseniz aç karnına yerseniz, porsiyon kontrolünde zorluk çekebilirsiniz. Hatta daha fazla yememek için kendinizle mücadele etmek zorunda bile kalabilirsiniz. Açken yemek kan şekerinizde dalgalanmalara sebep olabilir. Bu da yorgunluk, halsizlik, uyku hali şeklinde kendini gösterir. Fakat protein açısından yeterli ve sağlıklı bir yemekten sonra yiyeceğiniz tatlıdaki şekerin kana geçme süreci yavaşlar.
Bu nedenle aşurenizi yemekten sonra tok karnına yemeniz sağlığınız açısından daha doğru olur.
-1 orta boy kase aşure yaklaşık 340 kaloridir. Değişim listesine göre 1 kase aşure yediğiniz zaman dengelemek için:
1 değişim ekmek grubu+ 1 değişim et grubu+ 2 porsiyon meyveyi diğer öğünlerden çıkararak dengeyi sağlayabilirsiniz.
Sağlıklı beslenme sürecinde diyeti bozduğunu düşündüğünüz besinleri canınız istediğinde onu ertelemek veya bastırmak yerine uygun porsiyonlarla veya dengeleyerek tüketmenizi tavsiye ederim.
Sağlıklı beslenme kısa değil uzun bir süreçtir. Bu süreçte sevdiğiniz besinlerden uzak durarak ve sürekli erteleyerek yani hata yaparak yolu kısaltabilirsiniz ve ileride yeme ataklarına neden olabilirsiniz.
Aşure lokmanız kabul olsun.
Sağlıkla kalın…
