
Dersim’in tarihi, dili ve kültürü ile ilgili çalışmalarıyla bilinen Araştırmacı Yazar Mesut Özcan’ın son kitabı Dersim/Tunceli’nin Yüz Yılı adlı kitabı Oroji Yayınlarından çıktı. Kitap oldukça kapsamlı ve Dersim’in yakın geçmişini (1900-2000) ele alıyor.
Mesut Özcan’ın yazdığı ön söz ile başlayan kitap Dersim tarihine dair görsel, yazılı materyallerin yanı sıra kimi Dersimli aydın, akademisyen ve yazarların da eserlerine yer veriyor. Yine kendi çalışması olan ve önceki dönem Dersim Belediyesi ile ortaklaştırdığı Vecihi Timur Kütüphanesine ait birçok belge ve kaynağın da yer aldığı eser Dersim’e dair geniş bir kaynak da sunuyor.
500’ÜN ÜZERİNDE FOTOĞRAF
Özcan, albüm kitap şeklinde oluşturduğu eserinde 500’ün üzerinde, Dersim’in farklı dönemlerine ait fotoğrafa yer vermiş. Özcan kitabın ön sözünde, “Albüm kısmında 1900-2000 arası “Tarih”, “Kültürel Yaşam”, “İnanç”, “Kentleşme”, “Eğitim ve Yerel Basın” bölümleri bulunmakta, bu başlıklara ait fotoğraflar, eski tarihten günümüze doğru bir sıralamayla yer almakta. Başlıklarla ilgili sıralama, makaleler bölümü için de geçerli” diyerek kitapta okuyucunun neler bulacağından da bahsetmiş. Yine kitapta Dersim tarihi ve kültürü bakımından oldukça önemli iki kitabı da 1900 öncesine ait olmasına rağmen kitaba aldığından bahsediyor. Kitapların ilki, G.Aleksandr İvanoviç’e ait diğeri de Antranik’e ait Dersim Seyahatnamesi’dir.
HÜSEYİN SANCAR’A AİT BELGELER
Kitapta, kütüphane arşivinde bulunan ve 1979’da öldürülen Hüseyin Sancar’ın sesinden Zazaca bir şarkının da Zazaca Türkçe sözleri var. Yine Hüseyin Sancar’a ait el yazıyla yazılmış ders notu da bulunuyor. Bu bağlamda ’80 öncesi devrimci harekete dair belgeler ve görseller olduğu kadar askeri darbe dönemine ait fotoğraf ve belgeler de sunulmuş. ’90’lı yılarda özellikle köy boşaltmalarla ilgi belge ve fotoğraflara da ulaşabilirsiniz.
Dersim travmalar tarihinin bir arşivi gibi kitap. Özellikle ’38 soykırımına ait görseller ve yazılar, yine Garo Olgar’a (Boyacıyan) ait Ermeni bir ailenin farklı dönemlerdeki hüzünlü hikayesi de yer alıyor kitapta. Kitapta bir diğer ilginç yazı da Dr. Ahmet Kerim Gültekin’e ait “Edebi Ötekilerin Ötekisi: Dersimli Sünniler adlı çalışma.
Kitap genel olarak Dersim’in tarihi, kültürü, müziği, edebiyatı, arkeolojisi, eğitimi ve iktidarın yıllara dayanan asimilasyon politikalarına dair çok ve öz şey söyleyen bir ilmihal gibi.
Dersim’e ilgi duyanların, araştırmacıların rehberi olacak uzun soluklu bir çalışma.