Pireler

Bilimsel adı “Aphaniptera” olan pireler, sıcakkanlı hayvanlardan kan emen geçici dış parazitlerdir. Her türün spesifik olarak üzerinde parazit olarak yaşadığı canlı türü farklıdır. (örneğin kedi piresi, köpek piresi vs). Konaklarını (üzerinde yaşadıkları hayvanı) terk edince toz toprak içinde yaşarlar. Kan emerek beslenen pireler doyduklarında vücutları şişer. Sıçrayarak yer değiştirirler. Yumurtalarını ya konak üzerine ya da toz içine bırakırlar, yumurta üzerinde yapıştırıcı madde olmadığından yumurtaları yere düşer. Yumurtadan uygun şartlarda kısa sürede larva çıkar, larva kurtçuk şeklindedir. Kısa sürede pupa şekline dönüşürler ve bir süre başkalaşma geçirdikten sonra olgun pire olurlar.

Pireler kan emerek hayvanları rahatsız ederler. Çıkardıkları tükürük içinde bazı irkiltici maddeler olduğundan kan emmeden sonra kaşıntı, kızartı gibi allerjik reaksiyonlara neden olurlar. Bunun yanında veba, tifus, hemorajik septisemi gibi bazı hastalık etkenlerini naklederler.

Tavuk piresi, insan piresi, kedi piresi, köpek piresi, fare piresi ve tavşan piresi gibi pire türleri mevcuttur.

İnsan piresiyle mücadele için temizlik şart olup, çarşafların, elbiselerin kaynatılıp ütülenmesi gerekir. Ayrıca saç ve koltuk altı kıllarının kesilmelidir. pire tedavisi için piyasada bulunan ilaçlardan birinin alınıp kullanılması gerekir. Hayvan pireleri için veteriner kliniklerine başvurulup hayvanlara sadece veteriner kliniklerinden alınan ilaçlarla müdahale edilmelidir. Pire mücadelesi, bit mücadelesinde kullanılan ilaçlarla yapılabilir. Ancak, pire yumurtaları toz toprak içinde bulunduğundan, ayrıca larva ve pupaları da toprakta geliştiği için mesken ve ahırların temiz tutulmasına ve zeminin de uygun ilaçlarla ilaçlanmasına özen gösterilmelidir.

En çok sorulan sorular:

1- Kedimde pireler var evdekilere/bana bulaşır mı?

Hayır. Yukarıda da bahsettiğim gibi her pire türünün özel konak hayvanı vardır. Kedi piresi kedide olur. İnsana bulaşmaz. En fazla olabilecek durum şudur: çok ve aşırı pire yoğunluğu olan bir hayvandan üzerinize 1-2 pire atlayabilir. Üzerinizde tutunamayacağından sizi kısa sürede/yıkanınca hemen terk eder. Bu durum da çok nadir yaşanır.

2- Evde beslediğim hayvanıma dış parazit ilacını neden yapmak zorundayım?

Hayvan evde dursa da dışarı ile bağı maalesef kesilmiyor. Evden dışarı çıkıldığında ona kıyafetlerimizle pire etkenini taşıyabiliriz. Başka hayvanlarla ilişiği olan hayvanlar da risk altındadır. Bunun dışında piresi olmasa da dış parazit uygulaması yapmak hayvanı koruyucu bir uygulamadır. Düzenli periyotlarla yapılması hayvanın sağlığı için önemlidir.

3- Köpeğimdeki pirelerden ne zaman kurtulabiliriz?

Etkinlik süresine kullanılan ilaca göre değişse de genellikle ilaç verildikten 24-48 saat içinde pireler ölür ve vücudu terk eder.

4- Kedime/Köpeğime dış parazit uygulaması yaptırdım ancak pirelerden kurtulamıyoruz. Neden?

Dış parazit uygulaması erişkin pirelere etki etmektedir. Hayvanın vücudunda pire yumurtaları varsa ilaç bu yumurtalara etki etmez. Erişkin pireler ölür ve bir süre sonra yumurtadan çıkan larvalar erişkin pire haline gelir. Tekrar ilaç uygulamasıyla hayvan pirelerden kurtulur.