2

100. Yılında Koçgiri Katliamında Yaşamlarını Yitirilenlerin Anısına

Dersim Sancağı, Hozat ve Koçgiri… Osmanlı, 1730’lu yıllarda Lale Devri dönemini yaşarken, şan, şatavat içerisindeydi. Ülkede yokluk, yoksulluk hakimdi. Halk, açlık, fakirlik içerisindeyken İstanbul’da Saray’da hazine tamtakırdı. Yine de Lale Devirinde, saray şatavatını sürdüryor, Lale şenlikleri yapılıyordu O dönem İstanbul da; “Mahbudu zaman içinde bir La soğan bin altındı”. Hazinenin tamtakırlığı karşısında Lale Devri eğelenceleriyle, […]

3 hafta önce

0

Salıncakta Hasta Sallama ve Çocuk Satma Gelenekleri

Bu geleneklerin bir yerden bir yere, bir topluluktan başka topluluğa geçmesi, oralarda görülmesi tesadüfler sonucu oluşmuş kültürler değildir. Halkbilimin, sosyolojisiyle ifadesi mevcuttur. Eski toplum kültürlerinin sürdürücüleri, yakın zamanda hatta günümüzde Anadolu’da ve Kafkas halkları arasında mevcuttur. Henüz eski Halkbilim alanında yeterli bilgiye sahip olduğumuz söylenemez. Anadolu, Yukarı Mezopotamya, (Dersim), Kafkas, Grek, Girit, Helen eski topluluklarında […]

1 ay önce

3

Antik Çağ Dersimlileri… Paktiyes ve Zalim Harpagos

Atinalılar kendilerinin Pelasg oluşlarıyla övünürler. Pelasg ve Kissislerin Kralı Kekropus’tu. Onun zamanından önce karmaşık cinsel ilişkiler hüküm sürüyordu. Henüz aile kurulmamıştı. George Thomson, Tarih Öncesi Ege adlı çalışmasında ilk evlilik kurumunu geliştiren kişinin Kral Kekropus olduğunu anlatmaktadır. Strabon’da Coğrafya adlı çalışmasında, Kral Kekropus ile ilgi yarı insan-yarı yılan olan bir öyküyü şöyle anlatmaktadır: “Kekropus, üstü […]

1 ay önce

1

Antik Yunan’da Felsefe ve Perikles – Savaşla Gelen Atina Reformları

Perikles, M.Ö. 450’de doğmuştu. Zengin bir ailenin çocuğu olarak Atina’da dünyaya gelmişti. Yaşamını Atina şehrinde sürdürdü. Ailesinin zenginliğinden yararlanarak; Anaksagoras, Zenon ve Damon adlı zamanın ünlü bilginlerinden dersler aldı. Genç yaşta, politikaya başladı. Atinalı bir devlet adamı olarak ünlendi. Atina şehrinde komutanlık yaptı. General oldu. Çağdaşı, ünlü Atina komutanı Ephialtes bir suikastla öldürülünce, onun yerine […]

2 ay önce

3

İnsanın Aydınlık Yüzü Doğanın Yüzüydü; Heraklet, Ampedokles, Herodot…

Yirmi dört yüz yıl önce Heraklet: “doğada durgunluğun olmadığını,” doğanın durmadan değişip yenilendiğini söylemişti. Hareketi keşfetmişti. Yani her şey değişkendi. Doğa ne bir tanrı tarafından ne de bir insan tarafından yaratılmıştı, evren eskiden olduğu gibi şimdi de, kendi kuralları içerisinde var olacaktı. İlk Heraklit söylemişti bunları. Sonra Sicilya’lı Ampedokles, o da dünyanın sahibi olduğunu söyleyen […]

2 ay önce

1

Kadın Bilgeler, Sanatçılar, Düşünürler

Anadolu’da, 6.,7. yüzyıllarda pek çok kent; bilimin, sanatın, felsefenin merkeziydi. Özellikle Ege’de seksenin üzerinde kıyı bölgelerdeki Didim (Didimya), Milet (Miletos), Efes (Ephesus), İzmir (Simirna), Dikili (Aterneus), Bergama (Pergamon), Foça (Phokaia), Şakran (Cayme), Aliağa (Aliona), Çandarlı (Pitane) gibi kentler; bilimcilerin, sanatçıların, felsefecilerin yaşadığı ileri merkezlerdi. Bu merkezlerde ticaret erkenden keşfedilmiş, gelişkin ilişkilerle, para basılmıştı. Antik el […]

2 ay önce

2

İlk Kadın Filozoflardan Patya (Hypatia) – 2

Çoktanrılı inançların kutsal mekânlarına saldırılar düzenleyen Başrahip’e karşı çıkan İskenderiyeli filozoflarla, çoktanrılı inançları savunanlara işkenceler yapılmıştı. Bu saldırılarda çoktanrılı inançlılar ve ünlü filozoflar İskenderiye’yi terk etmiş Roma’ya yerleşmişlerdi. İskenderiye’de kalanların ise dersler vermeleri engellenmişti. Patya gibi pek çok filozofun öğrencileri, siyasi faaliyetler ve bu baskılarla, kısıtlamalar üzerine kendilerine başka öğretmen aramışlardı. Patya’nın öğrencileri içerisinde İskenderiye […]

2 ay önce

0

İlk Kadın Filozoflardan Patya (Hypatia) -1

Patya, yaşamını İskenderiye de sürdürmüştü. O yüzyılda İskenderiye bilimin, kültürün, sanatın, çok dinli tapınak inançlarının, tek dinli (Semavi) inançlardan Yahudiliğin, Hıristiyanlığın önemli bir merkeziydi. İskenderiye; müzeleri, kütüphaneleri, entelektüel düzeyi yüksek hatipleri, matematikçileri, tıp okulları, haham okulları, tapınakları, kiliseleriyle iç içe yaşam sürdürüyordu. Patya, böylesine dünyanın en önde gelen ve dünya hayranlığını yaşayan önemli bir kent […]

2 ay önce

2

Şeyh Bedreddin – 4: “İçi Ateşli Coşkular”

Şeyh Bedreddin, Börklüce Mustafa, Torlak Kemal, Papaz Hiristos (Abdal İsa) Daha Timur zamanında Manisa ve İzmir yöresinde Timur’un güçlendirdiği Saruhanoğulları ve Aydınoğulları Beyliği hüküm sürüyorlardı. Mehmet Han (Fatih), Manisa Saruhanoğulları Beyliğine ve İzmir’de Aydınoğulları Beyliğine savaş açtı. Bu iki Beyliği ortadan kaldırdı. Mehmet Han (Fatih Sultan), buralara Sancak Beyliği atadı. Edirne’de Musa Han tarafından Kazasker […]

2 ay önce

1

Şeyh Bedreddin – 3: “İçi Ateşli Coşkular”

Şeyh Bedreddin, Börklüce Mustafa, Torlak Kemal, Papaz Hiristos (Abdal İsa) Bedreddin’in dayısı Hiristos, bir Rum’du. Daha babası Samaona Hisar’ı (Simavnı) döneminde Dimetoka’yada Zilotesçi düşüncelerle tanışmış ilerici, devrimci fikirleri benimsemişti. Bedreddin’in dayısı Hiristos, daha çocuk yaşta iken Bedreddin’e: “Din öğrenimi görürken halk yığınlarına öğretile gelen içeriğiyle Hıristiyanlığın, Müslümanlığın, Yahudiliğin söylediklerinde, buyurduklarında, akla, doğa yasalarına ters düşen […]

3 ay önce