Türkiye’de Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde bulunmasıyla bilinen ters laleler, Dersim dağlarında da birçok yaylada ve bölgede bulunuyor. Ancak merkeze yakın bölgelerde bulunan bazı yerlere düzenlenen gezilerden dolayı ters laleler zarar görüyor. Düzenlenen gezilerde, koruma altında olmasına rağmen ters lalelerin soğanları sökülerek özel mülklere ekiliyor. Bu çeşitli özel mülklerde de daha göze çarpar durumda.
Yılda bir kez açan ve bir aylık ömürleri olan ters laleleri koparmanın cezası olmasına rağmen denetlemenin yetersizliğinden de dolayı caydırıcılığı yetersiz kalıyor. Türkiye’de; Dersim, Hakkari, Van, Bitlis, Erzurum, Siirt ve Batman’da doğal olarak yetişen ters laleler, endemik tür olarak adlandırılıyor. Dünyada saptanmış 167 türü bulunan ters laleler en fazla Türkiye’de görülüyor. Türkiye’de 43 ters lale türünün olduğu belirtiliyor.
“CEZASI 387 BİN 141 TL”
Ancak her yıl baharın gelmesiyle açan ters lalelerin sayısı her geçen gün azalıyor. Azalmasındaki en büyük etken ise çiçeğin halk tarafından tahrip edilmesi olarak gösteriliyor. Bu yüzden tüm koruma tedbirlerine karşın çiçeğin yaşadığı alanlar her geçen gün küçülüyor. Koparılması yasaklanan laleleri koparan kişiler hakkında biyolojik çeşitliliği tahrip etmekten 387 bin 141 TL tutarında para cezası uygulanıyor. 2016 yılında 5553 Sayılı Tohumculuk Kanunu’nun 2. ve 7. Maddesi ile nesli tehlikede olan yabani hayvan ve bitki türlerinin korunmasına dönük bir karar çıkarıldı. Bu karara göre belirli bitkilerin toplanması, doğadan sökülmesi ve ihracatı yasaklandı.
“ÇÖPLERİNİZİ DOĞADA BIRAKMAYIN”
Doğa fotoğrafçısı Kemal Özer, 2500 rakımda merkeze 60 km uzaklıktaki bölgede açan sarı ve kırmızı laleleri fotoğrafladı. Özer, Dersim bölgesinde gezi yapılan bölgelerde, geziye çıkanların kendileriyle taşıdığı yiyeceklerin plastik ve konserve atıklarının birçok bölgede bırakıldığını söyleyerek bu durumun büyük bir kirliliğe sebep olduğunu söyledi. Bırakılan çöpleri topladıklarını söyleyen Özer, bu çöpleri kilometrelerce taşıdıklarını da söyleyerek gezi yapanlara “Çöplerinizi doğada bırakmayın, endemik bitki türlerine zarar vermeyin” çağrısında bulundu.
