UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi‘nde yer alan Hıdırellez, her yörede çeşitli ritüelleriyle kutlanır.
Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak kutlanan Hıdırellez, 5 Mayıs’tan başlayıp 7 Kasım’a kadar olan süre Hızır Günleri adıyla yaz mevsimini, 8 Kasım’dan 5 Mayıs’a kadar olan süre ise Kasım Günleri adıyla kış mevsimini oluşturur. Bu yüzden 5 Mayıs akşamı kış mevsiminin bitip sıcak yaz günlerinin başladığı anlamına gelmektedir.
Darda kalanların yardımcısı olduğu düşünülen Hızır ile denizlerin hakimi olduğuna inanılan İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olarak düşünülür. Hıdırellez’de dilekler dilenir ve yörelere göre değişen bir dizi ritüel gerçekleştirilir. Bereket ile ilişkilendirilen bu ritüeller genellikle kötülükler ve hastalıklardan korunma amaçlı da yapılabilmektedir.
Halk arasında Hızır’ın sahip olduğuna inanılan vasıflar insanlara şifa, sağlık, uğur getirdiği tabiattaki diriliş, uyanış ve canlılığın insana yansıması şeklinde ortaya çıkar. Hızır’ın eli değen şeylerin dolup taştığı rivayeti nedeniyle Hızır günü arifesinde yiyecek kaplarının, ambarların ve para keselerinin ağzı açık bırakılır.
Anadolu’nun bazı yerlerinde Hıdırellez Günü yapılan duaların ve isteklerin kabul olması için oruç tutma ve kurban kesme adeti vardır. Kurban ve adaklar ‘Hızır hakkı” için yapılır.
