Hazır yiyeceklerden unlu mamullere, patates kızartmasından paketli gıdalara kadar çok geniş alanda kullanılan trans yağlar, vücudumuz için çok büyük tehlikeler barındırıyor. Yağ alımını sınırlandırmak yerine doğru yağ seçimini yapmak vücudumuz için en uygun olanıdır.
Endüstriyel olarak üretilen trans yağlar, ürünlerin lezzetini artırmak ve raf ömrünü uzatmak için yağların işlenerek yapısının değiştirilmesiyle oluşturuluyor. Trans yağ birçok kalp-damar hastalıkları, diyabet, obezite, hiperlipidemi gibi kronik rahatsızlıkların doğmasına neden olurlar. Yapay yolla üretilen trans yağlar, sıvı haldeki bitkisel yağların hidrojenle doyurularak daha katı hale gelmesiyle elde edilir. Endüstriyel trans yağlar sağlık için oldukça zararlıdır. Pek çok farklı amaçla paketlenmiş ürünlerde, hazır gıdalarda bulunan bu yağın aşırı tüketiminin, ciddi sonuçları olabilecek hastalıklara yol açabileceği bilinmektedir.
Tehlikeleri Neler?
– Trans yağ oranı yüksek besinlerle beslenme, vücutta LDL (kötü kolesterol) ve HDL (iyi kolesterol) arasındaki dengeyi bozar. LDL’nin HDL’ye oranını artırır. Dolayısıyla vücuttaki kötü kolesterol oranı arttırarak kalp hastalıkları için önemli bir risk faktörü oluşturur.
-Trans yağ açısından zengin yiyeceklerle beslenme dolaylı olarak Tip 2 diyabet gelişimi ve obezite için risk oluşturur. Tip 2 diyabet ya da yaygın bilinen adıyla şeker hastalığı, kan şekerinin normalden yüksek olduğu ancak vücut hücrelerinin bu şekeri yeterince kullanamamasına bağlı oluşan bir rahatsızlıktır.
-Artrit (eklem iltihabı), kalp hastalıkları, diyabet gibi kronik hastalıkların gelişiminde artmış inflamasyonun (iltihaplanmanın) önemli bir yeri vardır.
-Trans yağ, damarların en iç tabakasında hasara neden olarak damar yapısını bozabilir. Bu bozulma sonucunda damarlarda genişleme meydana gelebilir.
Neden Kullanılır?
-Trans yağlar; ucuz, kullanımı kolay ve uzun süre bozulmadan bekleyebilen bir yağ çeşididir. Yiyeceklere güzel bir tat verir. Güzel Tat vermesi yiyeceklerin lezzetini ve onlara olan bağımlılığı arttırır. Ayrıca çabuk bozulmalarını önler. Bu nedenle paketli gıdaların raf ömrünü uzatmada kullanılır.
-Tekrar tekrar kullanılabildiği için hazır yemek sektöründe tercih edilir. Restoranlarda da özellikle kızartma yağı olarak sıklıkla kullanılan bir yağdır.
Nelerde Bulunur?
-Margarin
-Ekmek, pasta gibi unlu mamüller
-Patlamış mısır
-Dondurma
-Atıştırmalıklar
-Patates kızartması, çıtır tavuk gibi fast foodlar
-Kahve kreması
Uygunluğu Türkiye’de Kontrol Ediliyor mu?
Bazı ülkeler pandemi sırasında mali ve insan kaynağı sıkıntısı çekerek konuya eğilemedi. 31 Aralık 2020 de yürürlüğe giren Tarım ve Orman Bakanlığı yönetmeliği ile Türkiye’de gıda ürünlerinde trans yağ miktarı yüzde 2‘yi geçmeyecektir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) endüstriyel trans yağların gıda tedarik zincirinden tümden kaldırılması için 2023 yılını hedef gösterdiğini anımsattı.