Sofraların vazgeçilmezi tuz, tüm canlıların biyokiyasının elzem parçasıdır. Yemekleri kattığı lezzet ile sofralardan eksik etmeyiz. Peki ne kadar tüketmeliyiz, ne kadarı vücudumuz için faydalı?
İşlevi Nelerdir?
-Sodyum besinlerde doğal olarak bulunabilen bir elementtir. Vücutta sıvı dengesinin sağlanmasına, kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur. Kasların çekilmesi ve gevşemesinde rol oynar.
-Vücuttaki sodyum düzeyini böbrekler ayarlar. Vücutta yetersiz ise böbrekler sodyumu tutar, fazla ise de idrarla atar. Böbrek hastalıkları sonucu böbrekler uygun şekilde çalışmazsa fazla sodyum atılamaz. Bunun sonucunda, daha çok yüzde olmak üzere; bacaklarda ve ayaklarda şişkinlik (ödem) gözlenir.
Peki Ya Fazlası?
-Sodyum vücudun kalsiyum emilimini ve kullanımını engeller. Bunun sonucu olarak da kemik kütlesinin kaybolmasına ve kemiklerdeki gözenek miktarının artmasına neden olur. Bu nedenle kemik hastalıkları, menapoz sonrası kadınlar özellikle tuz tüketimine dikkat etmesi gerekir.
-Yapılan çalışmalar, onikiparmak bağırsağı ve mide ülserlerinin ve kanser riskinin artmasına neden olduğunu ortaya koyuyor.
– Fazla sodyum hem elektrolit hem de hormon dengesini bozabilir, sinir iletilerinin taşınmasını engelleyebilir ve baş dönmesi, kas krampları ve titreme gibi semptomlara neden olduğu gibi, algılamada bozukluğa, kafa karışıklığına ve depresif belirtilere yol açabilir.
-Genetik yatkınlıklarla da ortaya çıkabilen hipertansiyon, böbreklerin tuz tutma mekanizmasında bir takım genetik farklılıklar sonucunda bazı bireylerde daha erken ve daha şiddetli hipertansiyon gelişebilir. Bu tip kişiler tuz kullanımı konusunda normal insanlardan daha dikkatli olmalıdırlar.
Gizli Tuz Kaynaklarına Dikkat!
-Salça, patates cipsi, hazır çorba, bisküvi, pasta, sosis, turşu, zeytin, hazır soslar, kuruyemiş, konserve gıdaların yanı sıra işlenmiş ve dondurulmuş gıdalarda ihtiyacımızdan çok daha fazla tuz vardır. Tüm hazır gıdalar, damakta tuz tadı bırakmasa da gizli tuz kaynağıdır.
Günlük Ne Kadar Tuz Almalıyız?
-Günlük almamız gereken tuz miktarı 5 gram. Bu da yaklaşık olarak 1 silme tatlı kaşığı veya 1 tepeleme çay kaşığına denk gelmektedir. Sofrada eklediğimiz tuzun dışında içtiğimiz ayranda, yediğimiz bisküvide, ekmekte ve birçok besinde tuz olduğunu düşünürsek günlük almamız gereken tuz miktarını çok fazla aşmış oluyoruz.
Nasıl Azaltabiliriz?
- Sofranıza tuzluk koymayın.
- Tuzu, pişirirken değil yemeğin sonunda ekleyin.
- Bilinçli alışveriş yapın. Bir besini tadarak tuzunu anlamayabilirsiniz. Bunun için etiket üzerinde aşağıda yazan katkıların bulunmamasına dikkat edin: Monosodyum glutamat (MSG), kabartma tozu, Disodyum fosfat, Sodyum alginat, Sodyum nitrat veya nitrit.
- Turşu, salamura yiyecekler ve şarküteri ürünlerini fazla tüketmeyin.
